Informacje o przekroczeniu progu 25% u osób 60+, których dotyka depresja skłoniły mnie, aby w części czas na IMPACT’25 poświęcić tematyce zdrowia psychicznego.
W załączeniu autorski skrót wystąpień na tegorocznym IMPACT:
- Ewa Woydyłło-Osiatyńska – psycholog, uważa, że w świecie pełnym presji należy zacząć po prostu dbać o siebie. Jej zdaniem, kluczowe znaczenie ma stare porzekadło „kochaj bliźniego jak siebie samego”, co oznacza, że na pierwszym miejscu jestem „ja”.
I zadała uczestnikom trzy pytania:
- Czy w każdej sytuacji wierzysz, że poradzisz sobie?
- Z czego, co robisz jesteś dumny?
- Komu i za co jesteś wdzięczny?
I namawiała, aby raz dziennie zadawać sobie te pytania i nie patrzeć przez czarne okulary.
Podała definicję dobromyślności – myśl tak długo, aby to przyniosło dobro.
- Justyna Szyc-Nagłowska – autorka podcastów „Nagłowska podcasty” twierdziła, że 80 proc. czego boimy się nie wydarzy. Czego się boimy? Jej zdaniem weryfikacji, gdy mamy plany życiowe poukładane i wyznaczone cele, to boimy się mniej. Odwagą jest podejmowanie prób, z założeniem, że nie muszą udać się. Proszenie o pomoc jest aktem odwagi, podobnie jak powiedzenie, że nie radzę sobie.
- Angelika Friedrich – lat 22, twórczyni portalu „Nastoletni azyl”, uważa, że pokolenie płatków śniegu, czyli generacja Z nie jest skomplikowana lecz samotna. Nikt ich nie pyta: Czego potrzebujesz? Jak Cię wesprzeć? Spotyka ośmiolatków uzależnionych od pornografii, w uczniowskich stołówkach uczniowie nie rozmawiają lecz patrzą w telefon, co drugie dziecko ma problemy z koncentracją. Dzisiaj dzieci od 5 do 7 godzin dziennie trzymają w ręku telefon. Jej zdaniem, młody człowiek chce rozmawiać, lecz nie ma z kim. Zauważa, że zachęcone dzieci wracają do bierek, gry w kosza czy nawet nauki tańca – lecz trzeba to promować. Wystąpienie podsumowała stwierdzeniem, że z dostępem dzieci do telefonu jest jak z paleniem, wiemy, że szkodzi, lecz milcząco pozwalamy.
- Max Brzezicki – psychiatra z Oxford stwierdził na wstępie, że 20 proc. dzieci w Polsce cierpi na zaburzenia psychiczne, a 1 proc. Polaków ma zakłócenie w postrzeganiu rzeczywistości i zaburzenia świadomości. Opowiadał o różnicy pracy kardiologa, który dysponuje pełnym aparatem diagnostycznym, a psychiatrą, który do tej pory opierał się o wywiad. A w przypadku dzieci wycofanych to nader utrudnione. A następnie przedstawił badania z wykorzystaniem AI do badania mózgu – gry komputerowe, które analizują ścieżkę dojścia pacjenta do celu.
- W trakcie dyskusji panelowej, z udziałem m.in. Olgi Kozierowskiej podkreślano przerażającą falę hejtu w polskim internecie. Reakcja złością b. często przeradza się w hejt, a wielu Polaków nie potrafi nad nią zapanować. Dyskutujące panie podkreślały, że dotyczy to głównie kobiet żyjących w patriarchacie i pokolenia Z. W sieci króluje mowa nienawiści, a nieopanowana złość powoduje liczne choroby, w tym depresje.
Kluczowe tezy wystąpień:
- dzieci hejtują, bo czynią to ich rodzice,
- hejtuje się głównie wygląd i poglądy innych osób, w tym rówieśników,
- w korporacjach dostrzega się coraz więcej postaw narcystycznych,
- w szkołach zagrożeniem jest przemoc rówieśnicza,
- w Polsce narasta epidemia samotności i doganiamy pod tym względem kraje skandynawskie.
- Prof. Tomasz Banasiewicz postawił tezę, że aby móc leczyć pacjenta trzeba mieć przygotowany jego umysł. Pacjent jest przerażony, w strachu, depresji, braku ruchu oczekuje na zabieg medyczny, który ma być za 6 tygodni, a winno być odwrotnie. Te 6 tygodni to powinien być dla pacjenta intensywny okres w jego życiu – prehabilitacja – wzmocnienie umysłu przed zabiegiem. Przez ten okres winno nastąpić wsparcie żywieniowe, wydolnościowe, psychiczne i lekowe dla pacjenta. I to aktualnie wdraża się na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Jest to innowacja społeczna PrehApp, obecnie realizowana w Inkubatorze Wielkich Jutra, który prowadzimy jako DGA.
- Prof. Marek Jóźwiak mówił o rehabilitacji chorego pacjenta i harmonii z architekturą. Podkreślał, że w średniowieczu, choroba była karą za grzechy, pacjent winien cierpieć, a choroba miała boleć. W niektórych krajach takie poglądy przetrwały do końca ub. wieku. Teraz chory, niepełnosprawny ma czuć się w chorobie, szpitalu – tak jak w domu. I następnie prelegent zaprezentował wnętrza współczesnych szpitali. W podsumowaniu stwierdził, że przełomem w akceptacji przez społeczeństwo osób niepełnosprawnych był kultowy film „Forest Gump”.
- Psycholożka Joanna Chmura mówiła o pokonywaniu trudności losu, które są nieuniknione. Radziła, aby w życiu stosować triadę podejścia i omówiła to na przykładzie śmierci rodzica:
Mówczyni podkreśliła, że ta triada to „szkoła trudności” i te same składowe ma „szkoła przyjemności”. Nie umiemy obchodzić się z radością z sukcesami.
O edukacji seksualnej mówiła Anja Rubik. Podkreśliła, że w Polsce, z badań wynika, że nasza seksualność wiąże się z dużą niepewnością. W wielu domach seks to nadal temat tabu, stąd „pierwszoklasiści” edukują się z internetu.
Z udziałem Michała Lew-Starowicza dyskutowano o wpływie bliskości, seksualności na zdrowie psychiczne.
Postawiono następujące tezy:
- samotność jest największą bolączką obecnych czasów, można być samotnym będąc w związku,
- brak bliskości i samotność jest jeszcze większym problemem dla osób niepełnosprawnych zarówno fizycznie jak i mentalnie,
- trzeba uwierzyć, że jest się łabędziem (z bajki o brzydkim kaczątku) i przełamać unikanie innych ludzi,
- udane życie seksualne w dużym stopniu zapobiega depresji i wprowadza wiele pozytywnych zmian w naszym mózgu, podejście do seksu winno być holistyczne (kompleksowe).
- Kolejna dyskusja panelowa była poświęcona zdrowiu psychicznemu młodych. Najważniejsze stwierdzenia:
- na świecie 1,0 mld ludzi ma problemy psychiczne, a fala depresji przekroczyła 0,3 mld;
- kluczowe znaczenie ma eliminowanie przyczyn, a główną jest mnogość bodźców, tych także z internetu, a po pandemii – osamotnienie;
- czynnikiem zabezpieczającym w szkole jest klimat w klasie, relacje między uczniami i uczeń -> wychowawca, szkoła winna informować rodziców o ew. problemach psychicznych ucznia;
- pożądana jest „higiena cyfrowa”, zakaz korzystania z telefonów w szkole, średnio uczeń śledzi wydarzenia w telefonie przez 5,5 – 6,5 godz. dziennie, telefon stał się tarczą ochronną przed kontaktami z innymi, na stołówkach uczniowskich dzieci i młodzież jedzą patrząc w telefon i w ogóle nie rozmawiają;
- konieczne jest podniesienie rangi i edukacja wychowawcy jako „ratownika psychicznego” pierwszego kontaktu, to wychowawca ma kluczowy wpływ na dobrostan ucznia i eliminowanie przemocy; niestety wielu nauczycieli jest nieprzygotowanych do tej roli, a na to nakłada się ich wypalenie zawodowe.
- Wisienką na torcie był panel „Zdrowie psychiczne mężczyzn”. Dyskutanci przedstawili następującą diagnozę:
- psychika ma płeć, mężczyźni przy kobietach to emocjonalni „daltoniści”, to kobiety uczą dzieci emocji;
- dzisiaj świat jest przesycony emocjami, mężczyźni pod ich wpływem szybko podejmują decyzje, lecz często błędnie, kobiety dłużej myślą, lecz są bardziej celne;
- kobiety częściej chodzą do lekarza psychiatry, nie wstydzą się depresji, mężczyźni są bardziej impulsywni, gdyż jest to efekt jej ukrywania;
- aktualnie liczba depresji u kobiet i mężczyzn jest taka sama, lecz panowie idą do lekarza zdecydowanie później, a wyniki leczenia kobiet są zdecydowanie lepsze;
- panowie zamykają się w sobie, uciekają w praco, alko, seksoholizm, ryzykanctwo.
Mężczyźni rzeczywiście nie myślą o zdrowiu psychicznym, gdyż od dzieciństwa słyszą, że muszą być … męscy i nic nie ma prawa im doskwierać. Po czym poznać depresję mężczyzny: nic go nie cieszy, ani wnuk, ani sukces w pracy, fatalnie śpi, nadużywa alkoholu. Efekt jest niedobry, 5 tys. skutecznych samobójstw w Polsce w 2024 r. i 4 tys. to panowie.
Tak że w grupach terapeutycznych nie jest dobrze, na 12 pacjentów, tylko dwóch to panowie. Chwalono działania podejmowane przez Fundację „Twarze depresji”.
PODSUMOWANIE:
W tym roku na IMPACT’25 nie dyskutowano o depresji u seniorów, lecz poruszone tematy myślę, że są ważne dla wszystkich pokoleń.
autor: dr Andrzej Głowacki
Fot. Anna Szymańska, wiceprezes DGA i Joanna Juszczyszyn-Klimek, dyrektor Departamentu Zarządzania Projektami
